Eksponaty do kolekcji etnograficznej gromadzone były od chwili powołania do życia muzeum w Zamościu w 1926 r. W początkowym okresie działalności placówki stanowiły istotną część jego zasobów. Zbiory zgromadzone w muzeum dotyczą całokształtu kultury ludowej szeroko pojętego regionu zamojskiego. Najliczniejszą grupę stanowią obiekty kultury materialnej – około 700 eksponatów, plastyka obrzędowa – prawie 600, ceramika ludowa – około 500, malarstwo i rzeźba – prawie 300, rzemiosło wiejskie – blisko 250 oraz stroje i tkaniny reprezentowane przez prawie 200 eksponatów.
Większość eksponatów prezentowana jest na stałej ekspozycji, w odrębnych działach:
- strój ludowy reprezentujący region zamojski, biłgorajski oraz łącznie tomaszowski i hrubieszowski
- sztuka sakralna, obejmująca rzeźbę, malarstwo i drzeworyty z wiejskich kapliczek, kościołów i sanktuariów
- garncarstwo z ośrodków regionalnych funkcjonujących jeszcze do niedawna m.in. w Krasnobrodzie i Dąbrowie Tomaszowskiej
- sprzęty gospodarstwa domowego i narzędzia rolnicze używane w gospodarstwie wiejskim.
